نقد و بررسی فیلم «دسته دختران»

به قلم: حمیدرضا کاظمی پور

نمانامه – «دسته دختران» از فیلم‌های به شدت پرزحمت جشنواره چهلم است که با توجه به خلق فضاهای سخت و پر مشقت جنگی اثری قابل تامل و تحسین برانگیز است.

بی شک پرداختن به مسائل مربوط به دوران دفاع مقدس آن هم در شرایط سخت جنگی و در خط مقدم نبرد کاری دشوار و طاقت فرساست که نیازمند یک تیم همدل و کاربلد می باشد تا فضاسازی های ایجاد شده تصنعی و به دور از ذهن از آب در نیاید.

حقیقتا در این گونه پر زحمت سینمایی اگر عناصر فیلم از جایگاه و کارکرد درستی برخوردار نباشند قطعا فیلم بیش از آنکه موثر واقع شود، مضحک به نظر می رسد که نمونه های آن را در سینمای دفاع مقدس به شدت در ذهن داریم.

دسته دختران در خلق فضاهای جنگی و مصائب مربوط به آن، فیلم به شدت موفقی است و تلخی، بی رحمی، ویرانگری و قساوت جنگ را به خوبی به تصویر کشیده است و منیر قیدی نشان داده است که کارگردان با جسارت و توانمندی است که به خوبی از عهده فضا سازی فیلم بر آمده است.

اما آنچه که دسته دختران را تنها در اندازه یک فیلم با جلوه های خوب جنگی باقی نگه می دارد قطعا فیلمنامه ضعیف و کم رمق فیلم است. اساسا دسته دختران هیاهویش برای هیچ است این همه انرژی و صرف زحمت برای ساخت فیلمی که بن مایه اش در فیلمنامه به شدت ضعیف است جای سوال است.

فیلمنامه نه قصه اش جذاب است و نه کاراکترهایش کشش و انگیزه ای در مخاطب ایجاد می کنند که بتوان از آن دفاع کرد. تعدادی زن که تصمیم گرفته اند در خط اول جنگ اسلحه به دست گرفته و مبارزه شان نه امدادی و نه پشتیبانی باشد بلکه نبرد در میدان اصلی جنگ را انتخاب کرده اند، طرح یک خطی اثر، می تواند جذاب باشد اما به شرط آنکه قصه ای محکم ، جاندار و موثر با کاراکترهایی جذاب و باورپذیر در پس زمینه آن طراحی شده باشد که متاسفانه به هیچگاه اینگونه نیست.

نه فرمانده اش با بازی نیکی کریمی فرمانده است و نه سربازانش با بازی های فرشته حسینی ، پانته آ پناهی ها و هدی زین العابدین ،سرباز از آب در آمده اند و این ضعف بیش از بازی بازیگران فیلم به نقص فیلمنامه و شخصیت پردازی اثر بر می گردد.

اساسی ترین سوال بعد از دیدن فیلم این است که چرا دسته دختران؟ و چرا دسته پسران نه !! دسته دختران وقتی معنا و بار دراماتیک تری پیدا می کند که فیلمنامه موقعیت و شرایطی را خلق کند که به دلایل خاص این عملیات فقط از عهده دختران بر می آید و پیچیدگی شرایط به گونه ای است که اگر زنان در این مورد ورود کنند نتیجه اثربخش تر خواهد بود، وگرنه صرف اینکه تنها عده ای بانو دلشان می خواهد اسلحه به دست گیرند و در خط اول میدان باشند به شدت دم دستی است.

فارغ از هر گونه نگاه مردسالارانه باید گفت دسته دختران، تلاشش در جهت نشان دادن حماسه زنان در دوران دفاع مقدس کاملا کم رمق است و چه بسا زنانی که در پشت خط اول جنگ حماسه های بسیاری آفریدند، حرکت شان ارزشمند تر و جدی تر به نظر برسد.

منبع: ایرنا