نقد و بررسی فیلم مأموریت غیرممکن

 

پایگاه خبری نمانامه: فروش قسمت ششم از سری فیلم های اکشن و جاسوسی و پرحادثه «مأموریت غیرممکن» طی ۴ هفته ای که از اکران آن در سطح جهان می گذرد، به قدری زیاد بوده که این فیلم نه فقط شروع اکرانی قوی تر از هر ۵ نسخه قبلی داشته بلکه تبدیل به سودسازترین بخش این فرانچیز ۲۲ ساله شده و اگر در حد فاصل فیلم های سوم و چهارم شک هایی در مورد ادامه دادن به این پروژه وجود داشت، کریستوفر مک کواری که در تمامی قسمت های قبلی چه به صورت سناریست و چه در هیأت یکی از تهیه کنندگان حاضر بوده، این بار مثل فیلم پنجم کارگردانی را هم برعهده دارد و اولین بار است که کارگردان قسمت قبلی، برای اداره پروژه تازه به بخش بعدی هم کوچ می کند. خیلی ها می پرسند دلیل جذابیت ماندگار این سری فیلم ها چیست و آیا واقعاً بینندگان درباره خصوصیات این فیلم ها همان قدر حساسیت از خود بروز می دهند و ماجراهای تام کروز هنرپیشه نقش اول تمامی این فیلم ها چیست که به رغم ۵۶ ساله شدن باز هم اکثر کارهای سخت و فیزیکی و ریسکی این آثار سینمایی را خودش و بدون استفاده از «بدل» انجام می دهد و البته چرا او پیر نمی شود و همان جوان ۳۰ سال پیش نشان می دهد؟! کریستوفر مک کواری که کلید حل بسیاری از معماها در ارتباط با این فیلم ها در دست های اوست، اعتقاد دارد سبب محبوبیت وسیع این سری فیلم ها ارتباطی است که بین مردم با تکیه و تأکید بر سرنوشت گره خورده آنان به وجود می آورد. وی می گوید: فیلم های «مأموریت غیرممکن» آرزوهای شیرین بشری و حرکت به سوی مقصود را به گونه ای که در زندگی عادی میسر نیست، به عنوان امری قابل تحقق به نمایش می گذارد. کاراکتر اصلی یعنی اتان هانت با بازی تام کروز یک «ابر انسان» نیست اما به دلیل مجهز بودن به پیشرفته ترین و مدرن ترین ابزار فنی طراحی شده توسط بشر می تواند کارهایی را به انجام برساند که فقط نزد ابر قهرمانان دیده ایم.
عبور از پیچیده ترین راهها
در سریال تلویزیونی ای با همین نام نیز که در سال های ۱۹۶۹ تا ۱۹۷۳ تهیه و در سطح جهان پخش می شد (در ایران با نام «بالاتر از خطر») همین وجه برقرار بود و آنجا هم این مأموران مخفی به لطف کارآمدی وسایل و امکانات مدرن شان قادر به انجام هر کاری بودند و همیشه با عبور از پیچیده ترین راهها دیگران را غافلگیر می کردند. مک کواری اضافه می کند: «هیچ یک از ما قابل تبدیل شدن به تور یا کاپیتان مارول نیستیم و نشان و قرابتی با بت من و اسپایدرمن هم نداریم اما اگر ادواتی را که در این فیلم در اختیار اتان هانت گذاشته می شود، به من بدهند، من نیز در جلد هانت فرو خواهم رفت».
در سریال تلویزیونی مربوطه کاراکتر اصلی و به واقع سردسته جاسوس های امنیتی یک نوار کوتاه را که گویای مأموریت بعدی است دریافت می کند و بعد از شنیدن جزییات کارش نوار را که به خودی خود پس از پایان استماع متنش از بین می رود، رها می کند. قریب به نیم قرن بعد از آن سالهای اوجگیری اولیه فیلم ها و سریال جاسوسی و جنایی، مک کواری هم معترف است که تماشای آن سریال برای او هم لذت بخش بود و اگر یک مجموعه وجود داشته باشد که ساخت آن نسل ها و فرهنگ ها را عوض کرده باشد، همین سریال «مأموریت غیرممکن» است که موفقیت اش پایه گذار شش فیلم سینمایی موفق با استناد به همان رویدادها و برخوردها از ۱۹۹۶ به این سو شده و این فیلم ها در درجه اول به روز کردن مناسبات و ادواتی به شمار می آید که در سریال اولیه نیز که پیتر گریوز ایفاگر رل اول آن بود، مشاهده می شد.
کاهش عناصر قبلی
با این حال اتان هانت آن سریال با بازی گریوز کجا و حرکات جیمزباندوار هانت با بازی تام کروز در سری فیلم های شش گانه ۲۲ سال اخیر کجا؟ کریستوفر مک کواری که فیلم پنجم را نیز که از نام جنبی «ملت سرکش» بهره می گرفت کارگردانی کرده است، در دل تابستان ۲۰۱۸ می گوید: من در فیلم پنجم بارها و به انحای مختلف به نشانه ها و خصوصیات جذابیت فیلم های قبلی و سریال اوری ژینال اشاره کردم و اینک می گویند همان نسبت و ارتباط در فیلم ششم هم برقرار است اما من آن المان ها را در فیلم جدید کاهش داده ام، واقعیت امر این است که تمامی این فیلم یک نوع بزرگداشت تکنولوژی مدرن با عمده کردن کارهای فنی و خیره کننده یک قهرمان مدرن است. من از کودکی با آن سریال عجین بوده ام و DNA مرا در برگرفته است و از سیستم های جذاب و مرموز قصه گویی آن لذت می بردم.
با این حال بار اکشن این فیلم مثل ۵ قسمت قبلی بسیار بالاتر از میزان برخوردها و حرکات تندی است که در اپیزودهای متعدد سریال «مأموریت غیرممکن» رویت می شد ولی این نیز چیزی است که از ۱۹۹۶ و با تهیه و عرضه فیلم سینمایی نخست پایه گذاری شد و مک کواری مجبور به تبعیت از آن بوده است. خود وی می گوید: اینکه قسمت ها و برخی اتفاقات فیلم جدید را تقلید از روی کارهای معروف دیگر هنر سینما می دانند تقصیر من نیست و من لزوماً به دنبال چنین موارد و تشابه هایی نبوده ام. به عنوان مثال از یک صحنه تعقیب و گریز با اتومبیل زیر یک پل بزرگ در فیلم اخیر من به عنوان نشانه تقلید از فیلم کلاسیک پلیسی- جنایی «ارتباط فرانسوی یک» نام برده شده حال آنکه من به دنبال بازسازی چنان چیزی نبوده ام. هر گاه چنین ابزاری را در اختیار گیرید و بحث تعقیب با اتومبیل در چنان فضایی به میان آید، همگان به یاد آن فیلم بسیار خوب می افتند که ویلیام فردکین آن را ۴۷ سال پیش ساخت و خود من از ارادتمندان به آن بوده ام. من حتی در سی و پنجمین سالگرد اکران آن فیلم با فردکین شخصاً مصاحبه کردم و نکات جالبی را با زبان وی به اطلاع سینما دوستان رساندم. من پیش از آن که به دنبال ایجاد حس و حال همان سکانس در فیلم جدید خود بوده باشم، در پی الگوبرداری از برخی سکانس های فیلم «زندگی و مرگ در لس آنجلس» بوده ام و ضرب و ریتم آن فیلم را نیز بسیار می پسندم و به درد ما هم می خورد.
ارتباط ویژه
یکی از پایه های این نسخه تازه «مأموریت غیرممکن» ارتباط ویژه کاراکتر تام کروز با هنری کاویل (سوپرمن سال های اخیر سینما) است که رل یک ناظر و مأمور ارشد سیا را بازی می کند. با اینکه تام کروز و به واقع آن حالت با بازی وی نقطه عطف فیلم و او تحت هر شرایطی مصون ترین چهره داستان و به ارمغان آورنده امنیت است، ولی شخصیت هنری کاویل هم جایگاه مخصوصی را به خود تعلق داده و رقابتی شانه به شانه با تام کروز دارد و نوعی از اصطکاک و ستیزهای دائمی بین آنها برقرار است تا فیلم سرشار از دینامیسم ها و قوه و احتمال برخوردهایی باشد که هر یک می توانند یک سکانس «مأموریت غیرممکن۶» را منور سازند.
آیا این ارتباط متفاوت و جالب و شیرین از نقاط قوت اصلی فیلم جدید کریستوفر مک کواری نیست؟ این فیلمساز ۵۳ ساله در این باره می گوید: آنقدر هنری کاویل در نقش های روشن و کم خدشه و سوپرمنی ظاهر شده که خیلی ها مطلع نیستند که وجه تیره و مرموز هم در بافت وی حک شده و می توان به او و کارهایش شک کرد و در ورای سیمای ظاهری او شیطانی را دید که لباس پاکان را بر تن کرده است. با تأکید و نوع تصویربرداری من شکار ترسیم و انتقال این حس به بینندگان مقدور شد و همگان مثل من ایمان آوردند که او می تواند ضد کلیشه سوپرمن هم باشد و اسباب دردسر شود و تا آنجا پیش برود که در برخوردی احتمالی با اتان هانت نیز او را بشدت به زمین بزند.
مرکز پرگار
مک کواری همچنین می گوید: هانت همچنان نقطه مرکزی پرگار و سردمدار عملیات نجات و عامل اصلی اجرای مأموریت هایی است که به وی و گروه مأموران مخفی او برای ایمن سازی کشور واگذار می شود ولی کروز این را پذیرفته که کاراکتر او شاید در برخی صحنه ها باید بغلتد و سپس از نو بپا خیزد و «اتان هانت» و دست نیافتنی شود. این چیزی است که فیلم ها را به پرواز در می آورد و نسخه کیمیا مانند و راز موفقیت همه قسمت های مأموریت غیرممکن است.
این حس زمین خوردن و دوباره موفق شدن در سیما و حرکات هریسون فورد در رل ایندیانا جونز و آن پنجگانه پرفروش هم وجود دارد و او هم از مصادیق شاخص سینمای سال های معاصر است. مردی که با استعدادهای ذاتی و پز مخصوص به خود برای موفقیت یک فیلم به تنهایی نیز کافی است.
مشخصات فیلم
 عنوان: «مأموریت غیرممکن۶» (یا «مأموریت غیرممکن: سقوط»)
 محصول: کمپانی پارامونت
 تهیه کنندگان: جی جی ابرامز، دیوید الیسون، دانا گولدبرگ و وان گرنجر
 سناریست: کریستوفر مک کواری براساس داستانی از بروس گلر
 کارگردان: کریستوفر مک کواری
 مدیر فیلمبرداری: راب هاردی
 تدوینگر: ادی همیلتون
 موسیقی متن: لورن بالفی
 طول مدت: ۱۴۷ دقیقه
 بازیگران: تام کروز، هنری کاویل، وینگ ریمز، سایمون پگ، ربه کا فرگوسن، شون هریس، آنجلا باست، میشل موناهان، الک بالدوین، ونه سا کربی، فردریک اشمیت و وس بنتلی.