نقد و بررسی فیلم «آتابای» نیکی کریمی

پایگاه خبری نمانامه: نقد فیلم‌های جشنواره فجر ۳۸/ «آتابای»؛ کامل‌ترین اثر نیکی کریمی در مقام کارگردان
.
◾️افشین علیار
«آتابای» پنجمین اثر نیکی کریمی به مراتب کامل‌ترین اثر او از نظر کارگردانی محسوب می‌شود. این فیلم در ساختار توانسته برای فیلمسازش نسبتا گامی رو به جلو باشد و این نکته مثبتی محسوب می‌شود، اما «آتابای» مشکل اساسی در فیلمنامه دارد.
.
البته که این مشکل کاملا در بین فیلمسازان اپیدمی است به طوری که انگار در قصه‌گویی و پردازش آن کم می‌گذارند و از سوی دیگر سعی دارند در ساختار به قصه برسند. در «آتابای» هم این موضوع وجود دارد. قصه کم جان است یا بهتر بگویم قصه تا دقیقه ۲۰ در بلاتکلیفی مطلق دست و پا می‌زند.
.
دیر شروع شدن قصه اصلی و باورپذیری شخصیت اصلی و پیدایش علت و معلولی رابطه‌ها برای مخاطب دیر جا می‌افتد و مخاطب در دقیقه ۲۰ یا ۳۰ است که می‌تواند خط اصلی داستان را به دست بیاورد.
.
اینکه شخصیت «آتابای» دیر به مخاطب معرفی می‌شود از ضعف‌های فیلم است و در ادامه ارتباط شخصیت‌ها کمی لنگ می‌زند و انگار خط روایی قصه در یک مسیر مسقیم جلو می‌رود. هیچ اتفاق دراماتیکی در جریان فیلم رخ نمی‌دهد. فیلمساز به شدت درگیر خرده پیرنگ‌ها شده و این خرده پیرنگ‌ها جلوی پیشرفت قصه را گرفته است.
.
◾️رضا فرج‌پور
«آتابای» به زبان ترکی آذربایجانی و فارسی و در فضای آذربایجان داستانی روان را روایت می‌کند و بیننده را با خود به گونه‌ای همراه می‌سازد که مخاطب دوست دارد فضای فیلم را با بازیگران سهیم باشد. همه چیز در این فیلم در دوزی به اندازه و خرد خرد به مخاطبش ارائه می‌شود، فضای شاعرانه و عاشقانه فیلم بدون اینکه مخاطب را اذیت کند زیبا به نظر می‌رسد.
.
روابط سرد خانوادگی و پیشینه روابط با بازی‌های طبیعی، جاندار و البته بدون اوراکت بازیگران با کارگردانی نیکی کریمی خوب از آب درآمده است. عشق بین دایی و خواهرزاده آتابای و آیدین و همچنین عشق‌هایی که بین آتابای و سیمین، آیدین و سیما در حال رشد بود و البته نصفه و نیمه ماند نیز فوق‌العاده با حسی زیبا به مخاطب القا می‌شوند.
.
در پایان فیلم هر چند که در ظاهر سیمین و سیما به صورت ناگهانی آتابای و آیدین را ترک کرده و همه چیز به پایان رسیده است، اما ذهن مخاطب عشق را به پایان نرسانده و ابدا این غیبت را تلخ نمی‌داند. بیننده نگاه و امیدش به آینده است و ته دلش می‌داند که این عشق‌ها به فرجام خوبی خواهند رسید!