نقد فیلم «تنت» / یک فیلم پلیسی و جاسوسی آرمانگرایانه

به قلم: جبار  آذین

پایگاه خبری نمانامه: ساخته جدید کریستوفرنولان، سینماگر مطرح جهان،از منظر مضمون و محتوا و ساختار هنری و سینمایی در امتداد فیلمهای پیشین او با همان مولفه های آثارش؛ نگرش های فلسفی و انسانی، ترکیب ژانرها، بازی با زمان، نور و سایه، آرمانگرایی، ماتریالیسم، قهرمانسازی، رویاپردازی و… تولیدشده است.

نولان که کارگردانی سنت شکن باگرایش به پست مدرنیسم در جهان سینما شناخته شده است، در فیلم جاسوسی/ پلیسی و اکشن “تنت” با خلق یک جیمز باند مدرن به رنگ جیمزباند فیلم های آمریکایی، انگلیسی،روسی، فرانسوی و ایتالیایی، ولی از جنس متفاوت، قهرمانی پدید آورده تا فارغ از درگیریهای صرفا فیزیکی رامبوها و دیگرقهرمان های ماشینی سینمای علمی و تخیلی، باپوشش اووداستان فیلم توسط مسایل و مفاهیم انسانی، اخلاقی،فلسفی وشبه مذهبی و عبورازگذرگاه های فیزیک وریاضیات، برای نجات جهان در برابر ضدقهرمان ایستاده و مقابله کند. “وارونگی”سلاحی است که در دست های قهرمان و ضدقهرمان، می تواند دنیا را به بودن و نبودن، ترغیب و تهدیدکند. آژانس مخفی”تنت”با تولیدجیمزباندهای عصر نوین و آموزش آنها جهت حفظ جهان، به ظاهر درپ ی برقراری تعادل و نظم و آرامش گیتی است. دراین فیلم هم نولان،شخصیت هایش را از در یای مشکلات و حوادث می گذراند تا در مبارزات خیر و شر، خیر دنیای ذهنی خود را به مقصد نیک و آرمانی و رهایی جهان رساند. در واقع خط اصلی داستان ” تنت ” کشمکش قهرمان و ضد قهرمان تخیلی فیلمساز برای دستیابی به سلاح “وارونگی”است که نولان آن را با تعدادی داستانک و حادثه در بستر باورها و برداشت های خود از مقوله های فلسفی، سیاسی و اجتماعی و انسانی روایت کرده است.

باآنکه می شود تنت را نوعی سفر ماجراجویانه،پرسشگرانه و شبه جهان وطنی به درون و بیرون انسان و هستی هم تلقی کرد، اما در این میان به رغم ساختار قوی و جذابیت های بصری و تصویرسازی های غنی سینمایی، باید از خم شدن کمر فیلمنامه این اثر زیر بار انبوه رخدادها، ماجراها و داستانک های فیلم یاد کرد که گاه روند اصلی داستان محوری فیلم را متاثر می کنند. افزون بر این،گرچه قهرمان نولان در عالم فیلم و سینما، در جایگاه قهرمانان جهانی و آرمانی ایستاده است، ولی این جیمز باند قهرمان با لحاظ دیدگاه ها و تفکرات نولان و پسندهای فرهنگی،اجتماعی غرب، بیش از جهانی بودن، آمریکایی و غربی است. همانگونه که جیمزباند کلاسیک سینمای غرب اینگونه بود. در هر حال”تنت” به عنوان یک اثر سینمایی خوش ساخت، حادثه ای، با محتوا، خیال پردازانه و سرگرم کننده،با امتیازهای خوب در میان آثار سینمایی این سینماگر قرار دارد.