افزایش نشریه کاغذی با تیراژ کم! در گفت و گو با سردبیر نشریه برندآفرین

پایگاه خبری نمانامه: علی‌رغم آمار وزارت فرهنگ و ارشاد در خصوص صدور مجوز نشریات مکتوب در ایران، ولی روند نزولی تیراژ و کیفیت جذب مخاطب موضوعی است که امروز قرار است با یکی از کارشناسان این حوزه در میان بگذاریم. دکتر سید محمد مهاجر، سردبیر و مدیر مسئول ماهنامه برندآفرین در این مورد پاسخ می دهد.

افزایش نشریه کاغذی در ایران با تیراژ کم ناشی از چه مشکلاتی است؟  

اول باید این نکته را اضافه کنم که این مشکل تنها در بحث نشریاتی چون مجله و روزنامه نیست. طبق آماری که وجود دارد، در حوزه نشر کتاب نیز همین اتفاق افتاده است. یعنی ناشران در مواردی مجبور هستند کتاب را با تیراژ ده تا بیست جلد منتشر کنند و برای اینکه اعتبار خود را حفظ کنند در شناسنامه کتاب ارقام دیگری می نویسند. اگر بخواهیم ریشه ای قضیه را بررسی کنیم به قول یکی از فعالان این عرصه باید گفت؛ ما هیچ وقت مردم کتابخوانی نداشته ایم. سرانه مطالعه در ایران خیلی پایین است و نمی توان گرانی کاغذ و سیاست های دولت را در این زمینه بهانه کرد. البته منکر این موضوع نمی شوم که تورم ممکن است مشکل ایجاد کند. ولی در هر حوزه ای اگر تقاضا باشد، تولید هم وجود دارد. در حقیقت این اتفاق، مشکل امروز نیست. بلکه از ابتدا وجود داشته است. ولی در سالهای اخیر با توجه به رشد دیجیتال پررنگ تر شده است.

منظور شما از ابتدا چیست؟  ممکن است شفاف تر توضیح دهید؟

منظور بنده همان سال‌هاى نخست مشروطیت در عهد محمدعلى شاه است که مطبوعات فعالیت خود را شروع کرد. در همان سالها روزنامه فکاهى حشرات‌الارض، از تشکیل یک کمپانى خبر داد که براى اجاره ‌کردن هر شماره‌اى از روزنامه به نیم‌ شاهى از روزنامه ‌فروش و اعضاى کمپانى پس از مطالعه ده دقیقه از روزنامه آن را پس می دادند. ممکن است شکل چنین ساختاری در امروز عوض شده باشد. ولی بسیاری از نشریات باسابقه‌ ایران برای حیات خود مجبور هستند همایش و جلسات مختلفی با حضور چهره های هنری و ادبی و … برگزار کنند. مجله حافظ با سردبیری و مدیرمسئولی مرحوم علی معلم مبتکر چنین امری بود و همایش بزرگ سینمایی را در ایران به وجود آورد که بهتر مخاطب را جذب کند. بسیاری از نشریات تولیدات خود را به صورت رایگان در اختیار ادارات و شرکت ها قرار می دهند تا در جلسات دوره ای مورد توجه افراد مراجعه کننده به آنجا قرار بگیرد. اگر محتوای خوب تولید شود. چه نیازی است که یک مجله یا روزنامه ای که با زحمت و هزینه فرد یا افرادی آماده چاپ می شود، در اختیار مشتری قرار داد؟

 آیا نشریات برخط ممکن است نشریات گیشه ای را تهدید و یا به حاشیه ببرند؟

ما نباید شکافی بین نشریات چاپی و دیجیتالی به وجود آوریم. واقعا چرا نباید این دو را همراه و هم صدای یکدیگر قرار دهیم؟ امروز در دنیایی زندگی می کنیم که تعداد فرصت‌های شغلیِ موجود برای مشاغل اداری و یکنواخت هر روز ریزش بیشتری پیدا می کند. ولی در عوض فرصت‌های شغلی جدیدی به وجود می آید. من یک خانواده ای را می شناسم که با ساخت یک پیج اینستاگرام همگی اعضای خانواده مشغول به کار هستند. محصولی را به دست مشتری می رسانند و از این راه سود خوبی هم بدست می آورند. چون من در حوزه بازاریابی و برندینگ هم فعالیت می کنم در همه آموزش هایی که دارم، کارآموزانم را به کسب و کار در فضای مجازی تشویق می کنم. امروز با توجه به رشد اطلاعات فضای مجازی همه افراد می توانند آموزش های لازم  را در هر شغلی ببینند و فعالیت خود را در فضای مجازی شروع کنند. اتفاقی که امروز افتاده است این است که کسب اطلاعات و دانش اهمیت خود را برای توده‌ مردم نمایان کرده است. و برای این موضوع فضای دیجیتال یک بستر رایگان و بسیار خوبی است. نشریات مکتوب قدیمی کم کم چاره‌ای جز وارد شدن به این حوزه را نمی‌بینند. ولی همچنان مشتریان خاص خود را خواهند داشت. بسیاری از افراد هنوز با مدل دیجیتالی ارتباط خاصی ندارند و بهتر بگویم اعتماد کمتری دارند. به همین خاطر این دو را نباید در مقابل یکدیگر  قرار دهیم. بلکه از ظرفیت های موجود در هر کدام بهرمنده شویم. در یک جمله باید اضافه کنم که تصویر با همه قدرتی که دارد به قلم وابسته است. فضای مجازی تغذیه خود را از فضای مکتوب می گیرد.

چه شباهت هایی بین نشریات کاغذی و دیجیتال وجود دارد؟

مهمترین شباهت آنها در کسب درآمد است. کسب درآمد برای یک نشریه فقط از راه تبلیغات تامین می شود. ممکن است در حوزه آنلاین تفاوت‌های زیادی با مدل تبلیغات کاغذی باشد. در مدل تبلیغات آنلاین دیگر نیازی نیست یک نشریه مستقیما با تبلیغ‌ دهندگان در تعامل باشد. بسیاری از سرویس‌های ارائه تبلیغات اینترنتی هیچ وقت صدای مشتریان خود را هم نمی شنوند. چون هوش مصنوعی به کار رفته در پلتفرم، به صورت خودکار خدمات لازم را در اختیار مخاطب قرار می دهد. با چند کلیک ساده خرید و فروش انجام می شود و هر یک نیاز خود را بدست می آورند. در چند سال اخیر بسیاری از کسب و کارها به اهمیت این موضوع پی برده اند و فضای تبلیغات در بستر آنلاین رشد خیلی خوبی داشته است. من قبلا در مورد این موضوع صحبت های زیادی با رسانه ها داشته ام. باید یاد بگیریم که دانش ما قابل فروش است. محتوا را می توان به صورت پادکست، پی دی اف و ویدئو و حتی چاپی در اختیار مخاطب قرار داد. به هر حال باید نیاز مشتری را شناسایی کرد و محتوای لازم را در اختیار او گذاشت.

استراتژی های تبلیغ در گیشه و دیجیتال را چطور ارزیابی می کنید؟

استراتژی‌های تبلیغ در طول زمان دستخوش تحولات زیادی شده است. جملات و کلمات زیبایی در بستر آنلاین به صورت گیف و بنر در ظاهر سایت نمایان می شود و ناخودآگاه شما را وسوسه می کند که روی آن کلیک کنید. رایج ترین روش برای ایجاد طعمه ‌کلیک برای مخاطب، استفاده از یک لینک جذاب با استفاده از عنوان و یا تصویر مهیج است تا با ایجاد حس کنجکاوی در مخاطب، او را به کلیک بر روی آن لینک تشویق نماید. در حوزه گیشه، تصاویر و مطالب مفید و یا همچنان که در گذشته وجود داشت، جریان سازی می تواند خوراک خوبی را برای فضای مجازی به وجود آورد. فضای مجازی یک پل بسیار خوب برای ارتباط مخاطب با نشریات کاغذی است. گر چه در حال حاضر مجلات و روزنامه ها همان محتوای کاغذی را به صورت word  یا pdf  در اختیار علاقمندان خود قرار می دهند. در کل نکته ای که من همیشه به آن تاکید داشته ام، استراتژی ما در هر فضایی، باید تولید محتوای جذاب و مفید باشد.